زمین ساخت
زهرا تواضع؛ ابراهیم غلامی؛ حسین معتمدی؛ بهمن سلیمانی
چکیده
سازوکارهای گوناگونی مانند نقش حرکت نمک، نقش سطوح جدایش چندگانه در پوشش رسوبی، تداخل بین فازهای مختلف دگرشکلی و نقش پیسنگ در طول چینخوردگی در کمربندهای چینخورده - رانده فعال هستند. عملکرد این سازوکارها نقش مهمی در شکل گیری ساختارهای متفاوت و عوارض زمینشناسی در واحدهای زمینشناسی و هندسه ساختمانها دارد. در این پژوهش، ...
بیشتر
سازوکارهای گوناگونی مانند نقش حرکت نمک، نقش سطوح جدایش چندگانه در پوشش رسوبی، تداخل بین فازهای مختلف دگرشکلی و نقش پیسنگ در طول چینخوردگی در کمربندهای چینخورده - رانده فعال هستند. عملکرد این سازوکارها نقش مهمی در شکل گیری ساختارهای متفاوت و عوارض زمینشناسی در واحدهای زمینشناسی و هندسه ساختمانها دارد. در این پژوهش، چنین ساختارهایی در تاقدیسهای تخته، نره و کوه لار در شمال بلندای کهن فارس طی مشاهدات صحرایی معرفی گردیدهاند و ویژگیهای هندسی تاقدیسها همچون نسبت چینها، فاصله محوری و نصف طول موج اندازهگیری و بررسی شدهاند. این ساختارها بیشتر شامل چینههای رشدی، ساختارهای مرتبط با سطوح جدایشی کمژرفا از جمله چینهای گوشخرگوشی، گسلها که خود از ساختارهای کنترلکننده هندسه و جنبششناسی (کینماتیک) ساختارها هستند، چشمههای گوگردی مرتبط با عملکرد گسلها و متاثر از روانهشناسی (Rheology) سازندهای منطقه میباشد. بررسی حاضر نشان میدهد که تاقدیسها با آرایش پلکانی راستبر، دارای نسبت شکلی چین کمتر از 10 و جزو چینهای جدایشی میباشند که در تشکیل آنها افقهای جدایشی نقش داشتهاند. تشکیل این تاقدیسها همزمان اتفاق افتاده که در ادامه به یکدیگر متصل خواهند شد. این تاقدیسها در ارتباط با گسلهای پیسنگی هستند. موقعیت این تاقدیسها از نظر قرارگیری در بلندا، مناسب حضور هیدروکربن است اما گسلش پیسنگی در یال جنوبی چینهای مورد مطالعه بهویژه تاقدیس تخته ممکن است مخزن را تحت تاثیر قرار دهد. حضور آبچاک (water gap) و هواچاک (wind gap) ها در چینهای منطقه نشانه بالا آمدگی چینها و فعال بودن منطقه در حال حاضر است.
زمین ساخت
نیر بایسته هستی؛ حسین معتمدی؛ محمود الماسیان
چکیده
تمرکز این پژوهش بر روی نتایج حاصل از دادههای لرزهای موجود میباشد. اولین مرحله از شکلگیری حوضه، مرحله باز شدن دریای نئوتتیس است که با رسوبگذاری سازندهای دشتک، کنگان و خانه کت همزمانشده که پسازآن یعنی در تریاس بالایی یک ناپیوستگی نیز رویداده و بر روی رسوبات تریاس آغازین تا میانی مشخصشده است که میتوان بهعنوان توسعه ...
بیشتر
تمرکز این پژوهش بر روی نتایج حاصل از دادههای لرزهای موجود میباشد. اولین مرحله از شکلگیری حوضه، مرحله باز شدن دریای نئوتتیس است که با رسوبگذاری سازندهای دشتک، کنگان و خانه کت همزمانشده که پسازآن یعنی در تریاس بالایی یک ناپیوستگی نیز رویداده و بر روی رسوبات تریاس آغازین تا میانی مشخصشده است که میتوان بهعنوان توسعه حوضه رسوبی از آن یادکرد. این مرحله از باز شدن حوضه سبب شکلگیری گسلهای بزرگ و بهاحتمال پیسنگی در منطقه شده است که مطالعه این گسلها و حرکات آنها موضوع این مقاله است. مرحله بعدی یعنی تحول و تکامل حوضه زمانی آغاز میشود که حوضه شروع به بسته شدن میکند و درباره زمان دقیق آن اختلافنظر وجود دارد؛ اما آنچه واضح است چهار رویداد فشاری است که در زمانهای سنومانین-تورونین تا ماستریشتین، رویداد فشارشی اواخر پالئوسن- اوایل ائوسن، رویداد فشارشی اواخر الیگوسن- میوسن، رویداد فشارشی اواخر میوسن تا کواترنری است که به ترتیب سبب فرارانش افیولیتها و درنهایت رسوبگذاری گورپی به همراه فرسایش در برخی مناطق، رسوبگذاری پابده و همچنین فرسایش منطقهای، فرسایش و از بردن سازندهایی چون آسماری و گچساران و درنهایت آخرین فاز همان فاز کوهزایی زاگرس است که فرایند فشارش همچنان ادامه دارد.
فاطمه متکی؛ حسین معتمدی؛ نوید دهباشی
چکیده
ساختمان گشتاسب در جنوب خاور شیراز جای گرفته است. این ساختمان ابعاد 54 کیلومتر و بیشینه پهنای 7 کیلومتر دارد و روی رخنمون سازند آسماری- جهرم قرار گرفته است. روند عمومی این ساختار همگام با دیگر ساختارهای ناحیه زاگرس و فارس شمال باختر- جنوب خاور است و در انتهای پلانج خاوری احتمالاً به دلیل عملکرد شاخههای گسل سروستان روندی خاوری- باختری ...
بیشتر
ساختمان گشتاسب در جنوب خاور شیراز جای گرفته است. این ساختمان ابعاد 54 کیلومتر و بیشینه پهنای 7 کیلومتر دارد و روی رخنمون سازند آسماری- جهرم قرار گرفته است. روند عمومی این ساختار همگام با دیگر ساختارهای ناحیه زاگرس و فارس شمال باختر- جنوب خاور است و در انتهای پلانج خاوری احتمالاً به دلیل عملکرد شاخههای گسل سروستان روندی خاوری- باختری به خود میگیرد. شیب کلی یال شمالی تاقدیس زیاد تا برگشته است در حالی که شیب کلی در یال جنوبی 25 تا 30 است که این مسئله نبود تقارن به سوی شمال خاوری را بر خلاف دیگر ساختارهای این ناحیه نشان میدهد. مطالعه حاظر نشان داد که این هندسه نتیجهای از فعالیت افقهای گسسته میانی موجود در توالی چینهشناسی به ویژه تبخیریهای سازند دشتک به سن تریاس است و کوهانکهای سطحی ساختمان در زیر این سازند و در افق دهرم با یکدیگر ادغام میشوند و ساختمان واحدی به نام مظفری را تشکیل میدهند. این پژوهش با استفاده از روشهای هندسی نوین و برداشتهای صحرایی، به بررسی هندسه افق دهرم و ویژگیهای آن پرداخته است. در محدوده مطالعاتی 6 برش ساختاری عرضی، در جمع به طول 147 کیلومتر و یک برش طولی، به طول 51 کیلومتر رسیم شده است. همچنین نقشه خطوط هم تراز در افق مخزنی دهرم با استفاده از برشهای ساختاری رسم شده بازسازی شده است؛ که بستگی سطحی ساختمان در افق دهرم دارای ابعاد 47 × 11.5 کیلومتر و بستگی قائم ساختمان در این افق 2000 متر است.